Ik weet niet meer exact wanneer ik zijn film “5 Centimeters per Second” ontdekte. Het was op aanraden van iemand op het internet. Die film greep mij zo aan dat ik gelijk alle films van Makoto Shinkai ben gaan opzoeken, die tot dan uit waren. Als mijn geheugen klopt, was “Children Who Chase Lost Voices” (2011) toen zijn meest recente film.
Dus ik ben al heel lang fan van Makoto Shinkai. Volgende week, op donderdag 13 april, gaat zijn nieuwe film “Suzume” in Nederland in première. Het is een beperkte release dus raad ik je aan om niet lang te twijfelen.
Ik wil graag een keer uitgebreider stil staan bij de carrière van de regisseur.
“Do-it-yourself regisseur” Makoto Shinkai
Zijn echte naam is Makoto Niitsu. Hij is geboren op 9 februari 1973 in Nagano, Japan. Van jongs af aan is hij gepassioneerd over tekenen en schrijven. Op school was hij lid van een literatuurclub en maakte hij prentenboeken.
In 1994 studeerde hij af aan de Chuo Universiteit, waar hij Japanse literatuur studeerde. Hij begon toen bij video-game ontwikkelaar Falcom als grafisch ontwerper. Hij maakte animaties voor games.
Dit blog gaat al erg lang worden, dus ik laat zijn geschiedenis in de game industrie even achterwege, maar ook daar heeft hij aan enkele interessante projecten gewerkt.
In zijn vrije tijd begon hij te werken aan eigen animatiefilms. Eén van zijn eerste korte films is “She And Her Cat”, gemaakt in 1999. Deze film maakte Shinkai helemaal in zijn eentje op een Macintosh computer. Hij heeft zelfs de stem van de kat zelf ingesproken.
De melancholie van een langeafstandsrelatie in zijn eerste meesterwerk
Je zou “Voices of a Distant Star” uit 2002 als het prototype kunnen zien van zijn toekomstige films. Het meeslepende verhaal volgt een jong koppel, waarvan één van hen in de ruimte is geschoten. Het contact tussen hen wordt steeds moeizamer door de fysieke afstand die steeds groter wordt. Klinkt deze thematiek niet bekend?
Het is één van zijn meest intieme projecten. Voor het verhaal heeft Shinkai zich laten inspireren door de sms’jes die hij en zijn vriendin naar elkaar stuurden. Daar komt nog een lading bovenop als je bedenkt dat hij de film helemaal zelf heeft gemaakt. En de personages hebben hij en zijn vriendin ingesproken.
Makoto Shinkai en CoMixWave Films
Tijdens het maken van Voices stopt Makoto Shinkai bij Falcom en wordt hij aangeworven door de jonge studio, CoMixWave Films. Daar maakt hij zijn volgende film “The Place Promised in Our Early Days”. Deze film komt uit in 2004.
Het verhaal volgt drie middelbare scholieren die een vliegtuig willen bouwen om het mysterie van de verdwenen toren te ontrafelen. Op die manier hopen ze het land te verenigen.
De animatie van deze film is wederom een stuk beter dan de vorige. De landschappen zijn zo adembenemend dat de karakterdesigns er te simpel uitzien. Maar waar het ontbreekt aan karakteranimatie, worden de emoties verteld door middel van de kleuren, schaduwen en lichtval om hen heen.
Ergens begrijp ik de vergelijking met Miyazaki wel. De aandacht voor details kent vele gelijkenissen. Maar daar houdt het verschil wel op hoor. Shinkai is een eigen identiteit aan het ontwikkelen, die in de volgende films nog sterker wordt.
Herinnering aan de vluchtigheid van het leven
De hoge, kraakheldere lucht in “5 Centimeters Per Second” (2007) staat in mijn ogen voor de grote afstand tussen de personages. Ik kan deze film gewoon niet vergeten. Het is een pijnlijke reminder dat relaties vergankelijk zijn. Net als de symboliek van kersenbloesems die juist deze maand volop bloeien.
Wat het thema betreft is dit de meest deprimerende van alle films. Het verhaal vertelt uitgebreid over hoe de eerste liefde tussen twee tieners uitdooft. Het is een gevoel die we allemaal wel kennen denk ik, en daarom raakt de film zo.
Van ode aan Hayao Miyazaki tot fotorealistische regen
Het is duidelijk wat “Children Who Chase Lost Voices” (2011) is. Het is een mooie ode aan het werk van Hayao Miyazaki. Misschien zelfs een tikkeltje overdreven, want de stijl is ver verwijderd van alles tot nu toe. Dit is misschien de film die je als argument kunt gebruiken, om te benadrukken dat hij niet dé opvolger is van Miyazaki.
Het is de film die ik persoonlijk het minste film. Het is geen slechte film hoor, hij kijkt makkelijk weg. Er zitten goede en mooie momenten in. Maar als ik de film kijk, heb ik minder vaak het gevoel dat ik naar een Makoto Shinkai film zit te kijken.
Ik heb het gevoel dat deze film een poging was om de karakteranimatie te verbeteren. Maar toch voelen ze oppervlakkig. De emoties voelen geforceerd, in plaats van iets natuurlijks. Ook de animatie lijkt de emoties minder goed over te brengen.
Maar van experimenteren leer je!
Creatieve doorbraak met “Garden of Words”?
“Garden of Words” (2013) is een meesterwerk waar ik mijn mening nog steeds niet zo goed in woorden kan formuleren. De animatie is zo mooi dat mijn enige argument is dat je het gewoon voor jezelf moet zien. Het zal je niet teleurstellen.
In mijn ogen is dit de film waar al veel puzzelstukjes voor Shinkai in elkaar beginnen te vallen. Het laatste puzzelstukje, eerlijk is eerlijk, was de karakteranimatie.
De film is weer bijna een do-it-yourself project van Makoto Shinkai. Voor de karakteranimaties gebruikte motion capture-technologie om de bewegingen zo realistisch mogelijk te maken.
Het leeftijdsverschil tussen de 15-jarige jongen Takao en de vrouw voor wie hij schoenen maakt, is duidelijk een no-go. Maar is de aantrekkingskracht die ze tot elkaar voelen romantisch of puur bewondering? Dat is een van de vragen die deze film verkent.
Shinkai bereikt het grote publiek
Toen er zo veel mensen naar “Your Name” (2016) gingen kijken, riep de regisseur dat het wel genoeg was zo. Hij was zelf enorm verbaasd door het succes. Hij vindt de film namelijk alles behalve afgemaakt. Wat is het toch, dat juist deze film zo’n enorm succes is geworden?
Daar is geen makkelijk antwoord op te geven. Het is de samenkomst van alles wat de regisseur tot nu toe heeft bereikt. Alles wat hij geleerd heeft met zijn vorige films. De schoonheid van de landschappen, of het nou een stad is of het platteland. De juiste mensen vinden die zijn films kunnen verbeteren zoals karakter designers en muzikanten.
Het heeft natuurlijk ook met factoren als timing te maken. Japanners hebben nog steeds te maken met verdriet na de grote Tohoku aardbeving. En het feit dat ‘herinneringen’ een belangrijk thema is, snap ik wel hoe dat veel mensen geraakt worden door deze film. Mijzelf inbegrepen.
Ook “Weathering With You” (2019) bereikte met gemak het grote publiek. Toch is het gevoelsmatig weer een heel andere film dan de vorige.
In deze film staat het weer centraal en hoe één meisje zich zou moeten opofferen om een ramp te voorkomen. Hiermee spreekt Makoto Shinkai de recente zorgen over klimaatverandering.
Japan heeft, net als de rest van de wereld, te maken met veranderende weerpatronen. Meer hitte, maar ook meer regenval. Er waren de laatste jaren verschillende zware overstromingen.
Maar het was niet Shinkai’s bedoeling om er een politiek statement van te maken. In plaats daarvan is het gewoon een verkenning van verschillende standpunten ten opzichte van het klimaat.
Makoto Shinkai vernieuwt
Volgens sommigen blijven de thema’s van Makoto Shinkai hetzelfde. Maar daar ben ik het niet helemaal mee eens. Romantiek mag wel een centraal thema zijn, de benadering is in iedere film anders.
Daarom blijf ik elke film boeiend vinden. En eerlijk, ik hou wel van romantische anime dus geef mij maar meer hiervan.
Ik ben dus heel erg benieuwd naar “Suzume”. En jij?
Dat was het weer!
Wil je meer anime kijktips? Check dan de onderstaande links.
Wil je iets kwijt?