Het is moeilijk om kort antwoord te geven om antwoord te geven. Anime bewijst dat animatie geen genre is, maar een medium. Er zijn anime series, films en zelfs muziekvideo’s.
Doelgroepen
Anime is gecategoriseerd in vijf geaccepteerde doelgroepen:
- shounen: anime met tienerjongens als doelgroep
- shoujo: anime met tienermeiden als doelgroep
- seinen: anime met volwassen mannen als doelgroep
- josei: anime met volwassen vrouwen als doelgroep
- kodomo: anime speciaal voor kinderen
Anime voor jongens: shounen
少年 – ‘shounen’ betekent letterlijk ‘jongen’. Shounen anime is gemaakt voor jongens tussen 8 en 18 jaar oud. De bekendste shounen zijn gebaseerd op manga die afkomstig zijn uit het tijdschrift ‘Weekly Shounen Jump’. Veel van deze series bevatten de genres actie, avontuur en humor.
Shounen verhaallijnen bevatten thema’s zoals vriendschap, tegenslagen overwinnen en heldhaftigheid. Drama en romantiek is meestal kortstondig of nauwelijks serieus te noemen. ‘Stoer’ is een mooi woord om anime voor deze doelgroep te omschrijven.
Drama en romantiek komen ook voor als genre. Denk aan anime in het genre ‘harem’. Maar in dat geval zijn de verhalen vaak vanuit een jongensperspectief geschreven.
Voorbeelden van shounen anime:
- Dragon Ball
- Naruto
- Fullmetal Alchemist
- My Hero Academia
- Jujutsu Kaisen
- A Silent Voice
Anime voor volwassen mannen: seinen
青年 – ‘seinen’ betekent ‘jonge man’. Seinen anime is de volwassen tegenhanger van shounen. Deze series zijn gericht op mannen tussen 18 en 40 jaar oud.
Seinen gaat vaak over thema’s die voor volwassenen herkenbaarder zijn. Dit kunnen thema’s zijn zoals werk, politiek, seksualiteit en psychologie. Emotionele ontwikkeling en romantiek worden in seinen verhalen vaak serieuzer genomen.
Toch kan het lastig zijn om seinen van shounen te onderscheiden, omdat genres en thema’s kunnen vermengen. Bij manga is de afwezigheid van de zogenaamde ‘furigana’ een kenmerk van seinen (en manga voor volwassenen in het algemeen).
Voorbeelden van seinen anime:
- Lupin III
- Shin Chan
- Akira
- ERASED
Anime voor meisjes: shoujo
少女 – ‘shoujo’ betekent ‘meisje’ of ‘jonge vrouw’. Shoujo anime is gemaakt voor meisjes tussen 8 en 18 jaar oud. Anime voor deze doelgroep vallen vaak in de genres romantiek en drama.
In deze anime spelen meisjes meestal de hoofdrol en is er een grotere focus op emotie en relaties. Denk aan de liefde, maar ook vriendschappen tussen meisjes onderling. ‘Lieflijk’ is een goed woord om het onderscheid tussen shounen thema’s te omschrijven.
Actie en geweld komt ook zeker bij shoujo anime voor. Zowel in het magische meisjes genre en verhalen die zich afspelen in fantasy of in een historische setting.
Veelvoorkomende genres zijn dus drama en romantiek. Ook hier geldt natuurlijk weer dat je niet strikt in hokjes moet denken. Jongens kunnen anime in deze categorie ook leuk vinden!
Voorbeelden van shoujo anime:
- Cardcaptor Sakura
- Sailor Moon
- Yona of the Dawn
- Blue Spring Ride
- Nana
- Fruits Basket
Anime voor volwassen vrouwen: josei
女性 – ‘josei’ betekent ‘vrouw’ in het Japans. In de context van manga en anime wordt er dan verwezen naar de doelgroep van vrouwen tussen 18 en 40 jaar. Josei heeft vaak vergelijkbare genres als shoujo. Er is veel focus op emoties, relaties en drama.
Net als bij seinen, kunnen josei anime thema’s bevatten die herkenbaar zijn voor volwassen vrouwen. Relaties op de werkvloer, seksualiteit en moederschap zijn enkele voorbeelden. Veel josei volgen het voorbeeld van soap opera’s en vrouwenromans.
Voorbeelden van josei anime:
- Paradise Kiss;
- Chihayafuru;
- Nodame Cantabile.
Anime voor kinderen: kodomo-muke
子供 – ‘kodomo’ betekent ‘kind’. Last but not least – er zijn natuurlijk veel anime series gemaakt voor kinderen. Manga voor kinderen (’kodomo-muke manga’) zijn ontstaan in de 19e eeuw. Ze werden gemaakt om lezen bij jonge kinderen te stimuleren.
Inmiddels zijn er verschillende anime en manga gemaakt voor kinderen. De verhalen zijn educatief, stimuleren de ontwikkeling van goed moraal en zijn makkelijk te begrijpen. Vaak staat elke aflevering op zichzelf.
Voorbeelden van kodomo anime:
- Hamtaro;
- Doraemon;
- World Masterpiece Theater met o.a. Heidi en Nils Holgersson.
Hoe zie je het verschil?
Door enkele typische voorbeelden hierboven te noemen, hoop ik dat je nu weet waar je op moet letten. Vaak is er overlap van genres, waardoor het niet altijd eenvoudig is om te zien in welke categorie een anime valt.
Als een anime gebaseerd is op een manga, zijn er twee manieren om de doelgroep te herkennen. Ten eerste kun je kijken in welk tijdschrift een manga gepubliceerd is. Is de manga uitgebracht in ‘Weekly Shounen Jump’, dan is het shounen.
Ten tweede kun je kijken naar het bronmateriaal. Hoe is het geschreven?
Bij manga en light novels worden in het Japans ‘furigana’ toegevoegd. Dit zijn kleine hiragana en katakana die bij moeilijke kanji worden geplaatst, zodat een jongere doelgroep deze kan lezen.
Maar als de anime origineel is… succes!
Natuurlijk maakt het voor je beleving uiteindelijk niet uit in welke demografie of genre een stuk media hoort. Labels zijn slechts gemiddelden, maar in mijn ogen geen standaarden. Wel is het handig om een label te plakken op series die vergelijkbare kenmerken hebben.
Verschillende soorten anime formats.
Je hebt tot nu toe kunnen lezen dat er anime series zijn voor verschillende leeftijdsgroepen. Maar daarmee ben ik nog lang niet klaar. Je bent misschien de afkortingen OVA, OAD en ONA wel eens tegengekomen. Ik wil je niet laten gaan voordat ik je nog de soorten anime formats heb uitgelegd.
De meeste anime komen uit op televisie, met vaak een anime film die uit komt in de bioscoop als de titel populair genoeg is. Anime series voor televisie worden trouwens vaak ‘TV-anime’ genoemd. Zeker met de komst van streamingdiensten is dit een belangrijk onderscheid dat je kunt maken.
Niet alle anime komt namelijk op televisie. Je hebt enkele andere formats die je in database websites zoals MyAnimeList en AniList tegenkomt die hiernaar verwijzen. Het lijkt mij handig om te weten wat deze termen betekenen.
Wat is een OVA?
OVA is een afkorting voor ‘Original Video Animation’. Deze term is ontstaan in de tijd dat het internet en de streamingdiensten nog niet bestonden. Een OVA is een anime die rechtstreeks uitkwam op videoband, zonder dat deze ooit op TV of in de bioscoop is verschenen. Ook de term ‘OAD’ ofwel ‘Original Anime DVD’ wordt vaak gebruikt. Dan gaat het, natuurlijk, over dvd’s.
Vaak gebeurt dit om de verkoop van de originele manga of light novel te stimuleren. Ook nu zie je dat er weleens een spin-off anime wordt uitgebracht die je alleen kunt krijgen wanneer je de manga zou kopen. Otaku zijn natuurlijk dol op dit soort hebbedingetjes, en dat hebben de uitgeverijen wel geweten!
Behalve deze pure commerciële reden, kunnen er nog andere redenen zijn waarom een anime als OVA wordt uitgebracht. Het is hentai (pornografisch), dus niet geschikt voor televisie. In sommige gevallen kan het ook gaan om ‘doujinshi’. Dit zijn media projecten door amateurs. Doujinshi manga is het bekendst, maar er zijn ook anime (bijvoorbeeld videoclips). Het kan dan gaan om fanfiction, maar ook originele projecten. Of de anime is niet geschikt om op tv te verschijnen omdat het hentai (pornografisch) is.
Tegenwoordig is er een digitale equivalent van de OVA: de ONA.
Voorbeelden van anime die oorspronkelijk uitgebracht zijn als OVA:
- Devilman: The Birth
- Battle Angel Alita
- Bubblegum Crisis
- Hellsing Ultimate
- Rurouni Kenshin: Reminiscense
Wat is een ONA?
De afkorting ONA staat voor ‘Original Net Animation’. Dit is eigenlijk hetzelfde als OVA, met als enige onderscheid dat de anime digitaal verschijnt. ‘Webanime’ zie je ook weleens als term voorbijkomen.
Een anime die exclusief op een streamingdienst verschijnt, wordt vaak aangeduid als een ONA. Zo zijn sommige Netflix-exclusives ONA, bijvoorbeeld Devilman Crybaby. Verder is ‘Hetalia Axis Powers’ een bekende webanime.
Anime muziekvideo’s en commercials
Tenslotte wordt animatie vaak gebruikt in Japanse muziekvideo’s en commercials. Het succesvolle duo Yoasobi gebruikt bijna altijd anime in de MV’s. Zij zijn bekend van de ‘Oshi no ko’ opening ‘Idol’.
Dus anime is voor iedereen?
Ik zeg volmondig: “ja!”. Niemand is te oud voor tekenfilms.
Als je nu een beetje overweldigd bent door alle mogelijkheden, kan ik dat wel begrijpen. We hebben in dit artikel de verschillende soorten anime besproken. Daarnaast ook enkele bijzondere formats zoals OVA, ONA en muziekvideo’s. Dus je weet nu dat anime geschikt is voor jong en oud.
Het is maar net waar jouw voorkeur uit gaat. Ik lees graag in de reacties hieronder welke soort anime jij het liefste kijkt!