Ja hoor. Brein heeft weer eens van zich laten horen. Als het niet gaat over muziek downloaden, dan wel over illegaal streamen (Popcorn Time) of downloaden van films. Dit keer hebben ze iets onder vuur genomen waarvan bij mij de nekharen recht overeind gaan staan: fansubs. Hersenloos noem ik dat. Nee, ik zal geen vriend zijn van Brein, en in dit blog lees je waarom!
Laat ik eerlijk zijn dat ik tot vandaag niets wist van deze zaak. Het kwam bij mij op de radar dankzij het onderstaande filmpje van Tokyosaurus.
Eerst even de feiten:
De Stichting Laat Ondertitels Vrij had in 2016 een rechtszaak aangespannen tegen Stichting Brein. Hierbij wilde SLOV een verklaring dat zelfgemaakte ondertiteling juridisch als zelfstandige werken zouden worden aangemerkt.
De rechter heeft hierin de aanklacht afgewezen. Die heeft bepaald dat het niet toegestaan is om zonder toestemming de zelfgemaakte ondertiteling te verspreiden. Deze uitspraak houdt in principe niet in dat het verboden is om amateurondertiteling te maken.
Het verspreiden ervan zonder toestemming van de rechthebbende van de film of serie waar het om gaat; dát is illegaal.
Vervolgens heeft Stichting Brein aangegeven met deze uitspraak “de handhaving op te voeren”.
Geen anime fandom in het Westen zonder fansubs.
Voor wie zich een beetje verdiept in hoe anime populair is geworden in het westen, zal vrij snel duidelijk worden dat groepen fansubbers hier een belangrijke rol in speelden. Toevallig plaatste Answerman van Anime News Network dit leuke artikel over hoe fansubs waren op videobanden.
Dat kan ik me niet eens meer voorstellen. Want ik keek mijn eerste anime series buiten de Nederlandse tv om, al op websites zoals AnimeFreak en Kissanime. Tien jaar geleden was Crunchyroll nog niet de bekende, officiële streamingdienst die het nu is.
Sterker nog. Crunchyroll was zelf ooit óók precies zo’n site. Wel haalden zij inhoud weg wanneer rechthebbenden daarover een klacht indienden.
Japanse producent ligt er niet wakker van als jij in Nederland een anime illegaal streamt met fansubs.
In dit artikel – weliswaar uit 2003 – wordt uitgelegd hoe de Japanse en Amerikaanse wetgevingen tegen fansubs aankijken. Juist. Ook illegaal.
MAAR. Er komt vanuit Japan weinig tot geen actie als het gaat om het bestrijden van fansubs of illegale verspreiding van films en series in het algemeen. In ieder geval heb ik daar tot nu toe niets van gemerkt.
Er wordt daar op een vergelijkbare manier naar gekeken als bij doujinshi: ook al mag het eigenlijk niet, is het positieve reclame voor het originele product.
En in Amerika heb je het ‘Fair Use’.
Een beetje ingewikkeld allemaal, maar het is ‘soort van’ oké als je iets dupliceert – en vertaalt – als het non-profit en voor educatieve doeleinden is. Daarnaast mag het de binnenlandse- en internationale markt niet negatief beïnvloeden.
Zo is er een ongeschreven regel onder fansubbers – in ieder geval bij anime – dat men hun activiteiten staakt zodra er een legale versie van de film of serie op de markt komt.
Hierdoor glippen websites zoals KissAnime door de mazen van de wet.
Welke handhaving?
Met deze uitspraak lijkt Stichting Brein weer te denken dat ze een handvat hebben om piraterij aan te pakken. Omdat fansubs vaak samen gaan met het downloaden en illegaal streamen van films en series?
Welke handhaving dan?
Ik kan The Pirate Bay nog moeiteloos bereiken. En het aantal websites dat subtitle tracks aanbied is groot.
Soms heb ik geen keuze dan fansubs te gebruiken.
Begrijp me niet verkeerd. Het doel dat Stichting Brein en de aangesloten partijen voor ogen hebben snap ik. De originele makers moeten kunnen verdienen aan het prachtige werk dat ze leveren. Daar ben ik het volkomen mee eens.
Het is de aanpak waar ik het niet mee eens ben. Daar kan ik nog een heel blog over schrijven, dus ik beperk me nu tot het onderwerp fansubs.
De belangrijkste reden waarvoor ik nog weleens gebruik maak van versies met fansubs, is dat die series of films helemaal niet in Nederland beschikbaar zijn. Terwijl er op bijvoorbeeld YouTube wel zeer aantrekkelijke trailers te zien zijn.
Het kost mij al vaak veel moeite om te wachten tot een officiële première hier, maar als die er helemaal niet komt… moet ik dan nog maanden wachten voor ik de film die ik zo graag wil zien kan bekijken? In zo’n geval maak ik dankbaar gebruik van het (vrijwillige!) werk dat toegewijde fans hebben geleverd…
Your Name was tijdens HAFF binnen een dag uitverkocht. Mensen willen die film heel graag zien, maar waar is die mogelijkheid nu?
Wie deze film heel graag NU wil zien, gaat wel op zoek naar alternatieve mogelijkheden. Desnoods via de achterdeur.
Het probleem wordt er niet mee opgelost.
Mijn hele punt is dat met het verbieden van fansubs het totale probleem niet zal worden opgelost. In mijn ogen heeft het geen enkele zin om deze mollen terug in de grond te meppen. Ze komen ergens anders wel weer omhoog 😛
Internet is snel, sneller dan de traditionele manier waarop films en series op de markt komen. Ik geloof er heilig in dat de snel groeiende vraag naar anime – en andere minder bekende internationale films en series – ook te danken is aan de fansubs. Omdat de professionals het risico niet durven te nemen.
Als je het mij vraagt lopen distributeurs van films en series ernstig achter de feiten aan…
Kom met een oplossing die fansubs onnodig maken.
Zolang het zo makkelijk is om een film te downloaden, zal piraterij bestaan. Met of zonder fansubs. Zo simpel is het. Het aanpakken van websites die dit aanbieden is in mijn ogen symptoombestrijding en totaal nutteloos.
Wat wel nut heeft is het komen met oplossingen en diensten die piraterij overbodig maakt. Dankzij Spotify hoef ik eigenlijk nooit meer muziek te downloaden.
Met diensten zoals Netflix en Crunchyrol wordt het aanbod van internationale films en series ook steeds groter. Toch stuit ik daar nog regelmatig op het probleem dat een anime die ik wil zien daar niet op staat. Heb je weleens het Amerikaanse en Nederlandse aanbod van beide diensten weleens met elkaar vergeleken?
En sorry… ik ga niet ook nog een abonnement nemen op Amazon Prime…
Dat versnipperde aanbod is voor mij een doorn in het oog terwijl ik wel mijn best doe om alles in legaliteit te kijken.
Stop maar!
Oef. Ik heb een heel blog volgeschreven met wat ik noem een ‘epic rant’. En dat terwijl ik eigenlijk een haat-liefde relatie heb met fansubs. Ik heb er nog vaak mee te maken als ik een oudere anime kijk.
Het levert hilarische, maar ook ronduit stomme vertalingen op. Nu ik Japans aan het leren ben valt mij steeds meer op. Al zijn officiële ondertitelingen niet altijd beter…
Goed. Ik laat het hierbij. Ik kan met plezier nog 1000 woorden schrijven, maar ik vind het al knap als je het tot hier toe helemaal hebt gelezen 😛
Last but not least is de Wikipedia pagina over fansubs interessant. Als je nog meer wil lezen 😉
En? Wat vind jij hier van?
Wil je iets kwijt?