Look Back is een anime film gebaseerd op de gelijknamige webmanga van Tatsuki Fujimoto – de auteur van Chainsaw Man. De film begint en eindigt met dezelfde aanblik, bekend bij elke artiest: onder een lamp, voorovergebogen gezeten achter een bureau. Een stapel boeken en tekeningen. Achter elke manga zit uren zweet en tranen, maar vooral passie. Dit is een ode aan de artiest.
Ik ben in het afgelopen jaar gefascineerd geraakt door prehistorische kunst.
Wist je dat het oudste door een mens gemaakte verhaal 50.000 jaar oud is? Het is een grottekening op het eiland Sulawesi. Het moet een jachttafereel voorstellen, denkt men.
Tegenwoordig is artiest zijn een eenzaam avontuur. In Look Back volg je de ups en downs van een mangaka in spé.
Is het trotseren van alle vervelende opmerkingen en de druk die je voelt de moeite waard om door te gaan met je passie?
Waar doe je het überhaupt voor?
Het antwoord zal altijd anders zijn, afhankelijk van de persoon aan wie je de vraag stelt. Kunst is namelijk heel persoonlijk. Daarom is het onmogelijk om kunst van lang geleden precies te interpreteren. De context die je daarvoor nodig hebt ontbreekt.
Het zegt iets over hoe belangrijk kunst is voor mensen als communicatiemiddel. Dat wordt helaas niet altijd gezien. Kunst wordt gebruikt voor de communicatie tussen culturen. Kunst kan voor verbinding zorgen. Daar is meestal geen taalkennis bij nodig.
Om kunst te maken moet je de wereld om je heen goed observeren en van iets bestaands, iets nieuws maken. Kunst is een manier om gevoelens uit te drukken, hoe duister ze ook zijn.
Een goed kunstwerk moet een gevoel of emotie oproepen, vind ik. Kunst mag tegen je schenen schoppen, figuurlijk natuurlijk. Het mag je confronteren, zonder gewelddadig te zijn.
Ik ben altijd op zoek naar anime of manga die mij aan het denken zetten. Dat vind ik heel belangrijk. Look Back is daar in ieder geval in geslaagd.
Wat is Look Back?
Een coming-of-age verhaal van een manga tekenaar in spé.
Fujino maakt stripverhalen voor de schoolkrant. Haar klasgenoten zijn fan en willen haar handtekening. Maar dan krijgt een scholier die ze nog nooit heeft gezien, een kans om een strip te maken. De tekeningen van Kyomoto – die onbekende leerling, zien er professioneel uit. Dit spoort Fujino aan om haar tekenkunst te verbeteren.
In het begin komt Fujino enigszins arrogant over, wanneer ze de complimenten van haar klasgenoten ontvangt. Daarbij is ze niet helemaal eerlijk. Ze zegt dat het haar weinig moeite heeft gekost om de strip te tekenen. Ondertussen vertellen de wallen onder haar ogen een ander verhaal.
Ik herken dit in zekere mate wel. Ik erken ook niet altijd hoe veel tijd en moeite achter mijn werk schuil gaat. Dat deed ik niet eens echt bewust.
Ook op mijn werk heb ik de neiging om mijn werk te devalueren. Die eigenschap herken ik in Fujino. Dat vond ik confronterend, maar ook ophelderend.
Druk van de omgeving.
Fujino stort zich in de loop van de film op anatomiestudies en research om haar tekenwerk te verbeteren. Daar gaat zo veel tijd in zitten, dat ze niet meer uit gaat met haar vriendinnen en haar schoolwerk verwaarloost.
Vrienden en familie maken zich zorgen. Vinden dat ze ‘te oud’ is, en hobby’s moet zoeken die ‘cool’ zijn, zoals karate. De druk op haar wordt zo groot dat ze het tekenen opgeeft.
Fujino ontmoet Kyomoto pas wanneer de diploma’s zijn uitgereikt. Dan blijkt dat Kyomoto al die tijd naar haar op keek.
Angst voor verandering
Kyomoto is een hikikomori. Door haar sociale angststoornis durft ze niet naar school. Maar ze droomt ervan om een strip te hebben, zoals Fujino.
Hoewel haar tekeningen mooi zijn, zijn ze altijd hetzelfde. Haar karakter representeert de angst voor verandering, die iedereen wel voelt.
Voor een artiest kan het al eng zijn, om het eerste kunstwerk op internet te publiceren. Of uit de comfortzone te stappen om iets anders te maken dan je gewend bent.
Wake-up call voor mij
Beide personages representeren de hindernissen die een artiest tegenkomt. Je moet je angsten overwinnen. Ook al lijkt dat onmogelijk.
Ik kan mij geraakt voelen door opmerkingen van anderen in mijn directe omgeving of online en ik vind het moeilijk om mijn kwetsbaarheid te tonen. Ik was lang niet in staat om dit aan mezelf toe te geven. Terwijl dit gewoon heel menselijk is. Het is niets om zich voor te schamen.
Op social media zie je overal de successen en honderden likes van kunst die beter is dan de jouwe. Ik kan er soms gedemotiveerd door raken. En de komst van generatieve AI, zoals ChatGPT en Midjourney, heeft dat gevoel alleen maar vergroot.
Look Back is een ode aan de artiest
Ik ben lang niet de enige die zich zorgen maakt. Veel artiesten zijn bang dat ze hun werk kwijtraken aan robots.
Het idee dat je met een druk op de knop een tekening kunt maken komt bijna minachtend over. Dat gevoel wordt versterkt door het gemak waarmee studio’s en uitgeverijen gepassioneerde artiesten uitbuiten voor het grote geld.
Maar dan is er Look Back. Een ode aan het creatieve proces. Het bloed, zweet en tranen zijn de moeite waard als jouw kunst een ander blij kan maken. Daarom schrijf ik!
Wil je iets kwijt?